ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΤΕΩΣ ΒΑΣΙΛΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Όταν με δέχθηκαν στα γραφεία του Ivanhoe Grammar School το πρώτο πράγμα που με ρώτησαν στη ρεσεψιόν ήταν το αν αισθανόμουν προικισμένος διότι μου δίνονταν η ευκαιρία να γνωρίζω και να συζητήσω μαζί με τον 'βασιλιά.' Απήντησα σκοπτικώς ότι εκείνη τη στιγμή το μόνο πράγμα που αισθανόμουν ήταν μία απέραντη νοσταλγία για τα μαθητικά μου χρόνια, ένα μεγάλο κομμάτι των οποίων πέρασα έξω από το γραφείο του διευθυντή σε ακριβώς παρόμοιο σημείο, αναμένοντας την τιμωρία. Με οδήγησαν στο γραφείο του διευθυντή και ξαφνικά είδα να με πλησιάζουν δύο πανύψηλες μορφές. Σηκώνοντας το βλέμμα μου, ατένισα τα γνωστά χαρακτηριστικά ενός ατόμου ο οποίος σημάδεψε τόσο βαθιά την νεότερη πολιτική ιστορία της Ελλάδος. Από πίσω, ο γιος του ο Νικόλαος, χαμογελαστός. Μου πιάνει το χέρι ο Κωνσταντίνος και συγχρόνως με τον γιο του, κάθισε μηχανικά στην καρέκλα. Μου χαμογελάει και η συνέντευξη αρχίζει...

Καλώς ήλθατε στην Αυστραλία. Καθώς γνωρίζω, επισκέπτεστε την Αυστραλία ως αρωγός του Διεθνές Συνεδρίου Round Square. Μπορείτε να μας πείτε λίγο λόγια για αυτή την οργάνωση;

Χαίρομαι που βρίσκομαι εδώ. Σχετίζομαι με την οργάνωση Round Square από την ίδρυση της το 1966. Πρόκειται για ένα διεθνές δίκτυο σχολείων ανά των πέντε ηπείρων τα οποία ασπάζονται τα ιδεώδη και ιδανικά του διεθνισμού, δημοκρατίας, φυσικού περιβάλλοντος, περιπέτειας, ηγεσίας και υπηρεσίας. Το δίκτυο είναι σχετικά χαλαρά συνδεδεμένο. Προωθεί την διεξαγωγή εθελοντικής εργασίας σε διάφορα μέρη του αναπτυσσόμενου κόσμου όπως π.χ στο Λαντάχ της Ινδίας ή στην Κένυα. Ακόμη και το σχολείο στο οποίο φοιτούσα στην Ελλάδα αποτελεί ιδρυτικό μέλος του δικτύου. Κύριο έναυσμα αποτελεί η πεποίθηση ότι αν μπορούμε να σπείρουμε έστω και μηδαμινό σπόρο ανεκτικότητος και προωθήσουμε διεθνείς συναναστροφές μεταξύ μαθητών, θα εξασφαλίσουμε ένα πιο ασφαλές μέλλον.

Εφόσον η οργάνωση είναι διεθνής, πώς γεφυρώνει τυγχάνουσες πολιτισμικές, ιστορικές και πνευματικές διαφορές; Παραδείγματος χάρη, ένα από τα ιδανικά του Round Square είναι η δημοκρατία. Σίγουρα αυτή η λέξη δεν θα εννοεί διάφορα πράγματα σε άτομα ποικίλλων εμπειριών και καταγωγών;

Σίγουρα. Το Round Square προωθεί την ιδέα του διεθνούς πολίτη. Οι νέοι μπορούν να γεφυρώσουν τις διάφορες πολιτισμικές διαφορές που υπάρχουν και διαμέσου μιας ανταλλαγής ιδεών και εμπειριών, να προωθήσουν την αμοιβαία κατανόηση. Για αυτό το λόγο, δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην διοργάνωση προγραμμάτων εθελοντισμού τα οποίά ωθούν τους νέους να γνωρίσουν άμεσα τις πολιτισμικές και πολιτικές συνθήκες διάφορων άλλων κρατών. Πρέπει να ενθυμούμαστε ότι πάντοτε μαθαίνουμε. Θυμάμαι ότι όταν ο γιος μου πήρε το απολυτήριο του από το Gordonstoun, ο κύριος ομιλητής σηκώθηκε και είπε: "Νομίζετε ότι μάθατε τίποτε κατά την διάρκεια της παραμονής σας εδώ; Δεν μάθατε τίποτε." Αυτό που έκανε μεγάλη εντύπωση και είναι απόλυτα σωστό. Μόνον διαμέσων κοινωνικών συναναστροφών ωριμάζουμε. Και πρέπει να ακούμε τους άλλους προσεκτικά. "Προσέχετε μήπως οι ψιθυριστές προσευχές του κόσμου μετατραπούν σε κραυγές οργής," αυτό ήταν ένα ακόμη μήνυμα που μας απηύθυνε ο κύριος ομιλητής στην τελετή αποφοίτησης.


Αναφερθήκατε εν συντομία στην έννοια του διεθνούς πολίτη. Η επίδραση της παγκοσμιοποιήσεως στην εκπαίδευση και στον πολιτισμό δημιουργεί περαιτέρω προοπτικές διακινήσεως ιδεών και ανθρώπων. Αυτό δεν οδηγεί στην ομοιομορφωποίηση του πολιτισμού και τον αφανισμό της διαφορετικότητος; Πώς διατηρείται η ισορροπία μεταξύ την προώθηση ενός παγκοσμίου πολιτισμού και την διαφύλαξη της ιδιαίτερης πολιτισμικής ταυτότητος;

Το Round Square αντιτάσσεται στην ομοιομορφωποίηση του πολιτισμού εκτός των ιδανικών για τα οποία έγινε λόγος πρωτύτερα, τα οποία θεωρούνται κοινώς ιερά από σχεδόν όλους τους πολιτισμούς της υφηλίου. Αν προσπαθείς να επιβάλλεις τα δικά σου ιδιαίτερα ιδανικά σε κάποιο άτομο, αυτό σημαίνει ότι δεν τον ακούς. Ο σεβασμός προς την διαφορετικότητα είναι ανεκτίμητο αγαθό. Οδηγεί στην ανεκτικότητα, η οποία με την σειρά της οδηγεί προς μία ασφαλέστερη και φιλικότερη οικουμένη.

Πώς αντιλαμβάνεστε εσείς τα "ιδανικά" της ηγεσίας και της υπηρεσίας;

Είναι συνυφασμένες οι έννοιες αυτές. Ορισμένοι θαυμάσιοι άνθρωποι οι οποίοι είναι αρωγοί του Round Square έχουν προσφέρει ανεκτίμητες υπηρεσίες στην χώρα τους, ο Νέλσον Μαντέλα φερ' ειπείν. Το να μπορεί κάποιος να υπηρετεί τον άλλον σημαίνει ότι βάζει τα συμφέροντα του άλλου πάνω από τα δικά του τα ατομικά. Πιο μεγαλειώδες ιδανικό δεν υπάρχει. Στην ηγεσία συνεπάγεται κάτι το παρόμοιο. Είναι διδακτική διότι εκπαιδεύεις τον άλλον με γνώμονα την δική σου την συμπεριφορά. Τελικά δεν έχει σημασία το τι κάνεις στη ζωή σου, φτάνει να το διαπράττεις όσο καλύτερα σου το επιτρέπουν οι δυνάμεις σου. Ασπαζόμαστε το ρητό "Αεί αριστεύειν," και θέλουμε να διαποτίσουμε τους νέους με αυτό το πνεύμα.

Ποια η διαφορά όταν άτομα υψηλής προσωπικότητος εκπροσωπούν μία οργάνωση; Είναι τα ιδανικά τα οποία οδηγούν μία οργάνωση μπροστά ή οι ευκαιρίες και οι προοπτικές που δημιουργούνται με την ανάμειξη των δημοσίων προσώπων; Αναφέρομαι συγκεκριμένα στο παράδειγμα της Πριγκίπισσας Διάνας η οποία έκανε τόσα πολλά για το θέμα του AIDS και των ναρκοπεδίων.

Αναμφισβήτητα η ανάμειξη ανθρώπων με ισχυρό δημόσιο πρόσωπο αλλάζει τα δεδομένα. Ορισμένα από τα στελέχη του Round Square είναι άτομα όπως ο Νέλσον Μαντέλα και η κυρία Γκάντι που έχουν κάνει πολλά καλά έργα για τις χώρες τους. Δεν μπορούμε παρά να παραδειγματιστούμε από αυτούς τους ανθρώπους οι οποίοι στο βιογραφικό τους έχουν τόσες αγαθοεργίες και να θέλουμε να τους μιμηθούμε. Ο ενστερνισμός κάποιου ιδανικού από αυτούς τους ανθρώπους προσδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα σε αυτό λόγω του σεβασμού που χαίρουν τέτοια άτομα κατά την διάρκεια της ζωής τους. Οι αρωγοί του Round Square είναι άτομα η ζωή των οποίων υπογραμμίζει τα ιδανικά της οργανώσεως. Είναι σε ιδιάζουσα θέση να μπορούν να διδάσκουν και να προωθούν αυτά τα ιδανικά έχοντας ως παράδειγμα, την ίδια τη ζωή τους.


Είχατε την ευκαιρία να μιλήσετε στους μαθητές του Ivanhoe Grammar School? Πώς σας φέρθηκαν;

Οι μαθητές ήταν φιλικοί και ενθουσιώδεις. Εντυπωσιάστηκα από την ωριμότητα των σκέψεων και ερωτήσεων τους. Πιο σημαντικά, όπως συνηθίζω να κάνω σε κάθε συνέδριο, τους ρώτησα αν νόμιζαν ότι ο θεσμός του Round Square είναι ακόμη επίκαιρος και αν θα έπρεπε να διαλυθεί. Η απάντηση ήταν ένα κατηγορηματικό "όχι," και στις συζητήσεις που ακολούθησαν, ήταν φανερό ότι δεδομένου του γενικού κλίματος ανασφάλειας που διαπερνά την οικουμένη, τα ιδανικά του Round Square είναι αναγκαία τώρα όσο ποτέ, ώστε να προωθούν την ανεκτικότητα και την αδελφοσύνη.

Αν θα μπορούσα να μεταπηδήσω από θέματα διεθνούς εμβέλειας μια στιγμή σε αυτά του στενότερου κύκλου μας, βρίσκεστε στην Μελβούρνη, μία από τις πολυπληθέστερες ελληνικές πόλεις του κόσμου. Πώς βρίσκετε την Ελληνική παροικία μας; Διατηρείται καθόλου επαφές μαζί της;

Πιστεύω ότι τούτη είναι η τέταρτη φορά που επισκέπτομαι την Μελβούρνη. Μου αρέσει πάρα πολύ εδώ πέρα και βέβαια οι Έλληνες είναι πολυάριθμοι, τους βρίσκεις παντού. Θυμάμαι ότι στο προηγούμενο ταξίδι μου ότι προσγειώθηκα στο αεροδρόμιο του Σύδνεϋ. Ορισμένοι υπάλληλοι του αεροδρομίου ήταν Έλληνες και τους άκουγα να αναρωτιούνται: «Πού είναι; Πού είναι;» Τους γνώρισα και χαρήκανε και αυτοί για την γνωριμία. Αυτό που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση είναι ότι μου είπαν "Καλώς ορίσατε στην χώρα ΜΑΣ." Αυτό αποτελεί ένα από τα αξιοσημείωτα φαινόμενα της Αυστραλίας, ότι κατέχει την ιδιότητα να κάνει όλων τον κόσμο να την αισθάνεται ως εστία τους. Αυτό που με εντυπωσιάζει από τους Έλληνες εδώ είναι ότι δεν ξεχνούν ποτέ την γλώσσα και την καταγωγή τους, τα ήθη και τα έθιμα τους. Παράλληλα, εντάσσονται με σχετική δεξιοτεχνία στην ευρύτερη Αυστραλιανή κοινωνία. Έχω τύχει να γνωρίσω πολλά μέλη της Ελληνικής παροικίας κατά την διάρκεια των επισκέψεών μου εδώ και έχω εντυπωσιαστεί από όλους. Οι περισσότεροι με αναγνωρίζουν, είναι εγκάρδιοι και χαίρονται όταν με βλέπουν.

Έχετε τύχει να γνωρίσετε Έλληνες εδώ οι οποίοι δεν χάρηκαν να σας δουν όσο τα άτομα στα οποία αναφερθήκατε προηγουμένως;

Θυμάμαι μία φορά ότι μπήκα σε ένα ταξί. Ο ταξιτζής ήταν Έλληνας αλλά δεν με αναγνώρισε αρχικά. Αρχίσαμε την κουβέντα και μετά από λίγο του είπα ποιος είμαι. Κατσούφιασε και δεν φαίνονταν καθόλου ευχαριστημένος από αυτή μου την ανακάλυψη. Μετά από λίγο γύρισε και μου είπε: "Ξέρεις τι με τρώει; όταν θα σε αφήσω, θα πάω στο καφενείο και μετά στο σπίτι. Και κανένας, ούτε οι φίλοι μου, ούτε η γυναίκα και τα παιδία μου δεν θα με πιστέψουν όταν θα τους πω ότι γύριζα τους δρόμους μ τον Βασιλιά στο πίσω κάθισμα του ταξί μου."

Ας μου επιτρέψετε να θίξω ένα θέμα το οποίο σχετίζεται άμεσα με αυτό το θέμα. Θα γνωρίζετε βέβαια ότι ορισμένα στελέχη της Ελληνικής παροικίας έχουν ενοχληθεί από την αναφορά στο πρόσωπό σας τόσο από τα ΜΜΕ όσο από την διεύθυνση του Ivanhoe Grammar School ως βασιλέα της Ελλάδος. Ο δε Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στην Μελβούρνη έχει συντάξει επιστολή διαμαρτυρίας προς το Ivanhoe Grammar School όπου διευκρινίζει το ότι δεν είστε πλέον ο βασιλέας της Ελλάδος. Πώς σχολιάζετε αυτό το θέμα;

Δεν το είχα υπόψιν μου ότι τέθηκε τέτοιο θέμα, ούτε γνώριζα τίποτε για την ενέργεια του Γενικού Προξένου. Κοιτάξτε, πάντοτε υποστηρίζω ότι σέβομαι το δημοψήφισμα του 1975 και την λαϊκή βούληση. Όπως γνωρίζετε, η Ελλάδα είναι δημοκρατία. Σέβομαι απόλυτα το Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας και πιστεύω ότι ο καθένας μπορεί να με αποκαλεί όπως θέλει. Αυτό δεν αποτελεί θέμα για εμένα. Το Ivanhoe Grammar School απλώς είχε την αβροφροσύνη η οποία επεκτείνεται σε όλα τα μέλη του Round Square να αποκαλεί τους αρωγούς του σύμφωνα με τους τίτλους τους.



Ο αιώνας που πέρασε έχει σημαδευτεί από την πτώση πολλών βασιλικών καθεστώτων ανά τον κόσμο. Επίσης έχει δει την πτώση του κομμουνισμού, την αυξανόμενη δυσπιστία του λαού σε όλες της μορφές πολιτικής ηγεσίας και όλως παράδοξα στην επικράτηση της δυτικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και του απολυταρχισμού. Διαμέσου αυτού του πρίσματος, πώς θεωρείτε την διαχρονικότητα και σχετικότητα της βασιλείας στον εικοστό πρώτο αιώνα;

Πιστεύω ακράδαντα ότι ο λαός είναι αυτός που θα πρέπει να αποφασίσει ποια μορφή πολιτεύματος του ταιριάζει καλύτερα και ότι αυτός είναι στην καλύτερη θέση να αποφασίσει τι τον αφορά. Αν πάρεις για παράδειγμα τα μέχρι πρόσφατα δώδεκα μέλη κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έξι από αυτά ήταν βασιλευόμενες δημοκρατίες και τα άλλα έξη απλώς δημοκρατίες. Οι πολίτες των βασιλευόμενων δημοκρατιών δηλώνουν ευχαριστημένοι με το πολίτευμα τους όπως δε και οι πολίτες των δημοκρατιών. Επομένως ο λαός αποφασίζει. Είμαι πολύ ευχαριστημένος από την ιδιαίτερη αγάπη που δείχνει η Αυστραλία προς την πριγκίπισσα Μαρία της Δανίας. Είναι σπάνιο κορίτσι και εξαιρετική πρόσθεση στην οικογένειά μας. Επανερχόμενος στο θέμα, πιστεύω ότι μόνο ο λαός είναι σε θέση να αποφανθεί για το πολιτικό σύστημα που τον εκφράζει.

Από όλες τις απασχολήσεις του κόσμου, ελάχιστοι γίνονται "βασιλείς." Τι σημαίνει για σας το να είστε ή να είσαστε κάποτε βασιλιάς;

Δεν είμαι σίγουρος πώς ακριβώς να απαντήσω αυτή την ερώτηση. Δεν είναι εύκολη ερώτηση. Είναι σαν να σας ρωτήσω εσάς πώς νιώθεις ως δημοσιογράφος την στιγμή αυτή που καταγράφεις την συνέντευξη. Είμαι βασιλιάς. Γεννήθηκα βασιλιάς. Αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητος μου και δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου δίχως αυτή την ιδιότητα. Δεν ξέρω αν απάντησα την ερώτησή σας αλλά μάλλον σχετίζεται με την πεμπτουσία του είναι μου.

Όπως μαθαίνω, ψάχνετε για σπίτι στην Αθήνα. Αληθεύει αυτό και σκοπεύετε να εγκατασταθείτε μονίμως στην Ελλάδα;

Ναι όντως ψάχνουμε για σπίτι. Δεν έχουμε βρει το κατάλληλο ακόμη. Η Ελλάδα είναι η πατρίδα μου επομένως γιατί να μην θέλω να επιστρέψω σ' αυτήν; Πάντοτε υπήρξε πρόθεσις μου η επιστροφή και θα την πραγματοποιήσω.

Σας εύχομαι καλή διαμονή στην Αυστραλία. Έχετε κάποιο μήνυμα για τους Έλληνες της Αυστραλίας;

Ελπίζω ότι θα επισκέπτομαι την Αυστραλία πιο συχνά.. Την επόμενη φορά θα ήθελα να φέρω την σύζυγό μου την Άννα Μαρία και τα παιδιά μου. Είστε όλοι υπέροχοι. Συνεχίστε να κάνετε το παν να διατηρήσετε την ταυτότητά σας. Η Ελληνική γλώσσα είναι σπουδαία. Δεν ήταν ο George Bernard Shaw ο οποίος είπε ότι η μισή χάρη στην Γαλλική είναι η προφορά της, ενώ η Γερμανική και η Ελληνική έχουν πράγματι σημασία; Βέβαια τα δικά μου Γερμανικά είναι για κλάματα. Αν και η μητέρα μου ήταν Γερμανικής καταγωγής ποτέ δεν χρησιμοποιούσαμε αυτή τη γλώσσα. Όσον αφορά ένα μήνυμα; Συγχαρητήρια, συνεχίστε έτσι όπως ακριβώς είστε εδώ στην Αυστραλία.

First published in Neos Kosmos on 3 October 2005