ELECTIONS

“Win or lose, we go shopping after the election,” Imelda Marcos.

The other week, I set out to my local shops in pursuit of bread. It is relatively easy for one to perceive when I am in pursuit of something. I walk speedily, my head down, intent upon obtaining for myself the ardent wishes of my heart. So intent upon my quarry was I, that I almost ran straight through my local federal member of parliament, who casually attired in jeans and a corduroy jacket that made him look incongruously more like an upwardly mobile and ambitious social worker than a politician. Taken aback, he had just enough time to step backwards, out of the way of my momentous onslaught, thrust a pamphlet at me and say his name, as I sped by. Having reached my destination and divested the hot bread shop of its wares, I strolled casually past the café tables, which are invariably perpetually occupied by alternating groups of elderly Greeks and Italians, intensely debating the issues of the day, looking up from their coffees only to gesticulate at the few women of nubile to walk by. On that morning however, they were nowhere to be seen. Moments later, I came upon them, congregated around the member of parliament, fawning upon him, clutching at his hands and showering upon them, countless benedictions.
In my federal electorate, the sizeable but not in your face Greek community is organised around two churches, three Greek schools, two or three coffee shops, some obscure, insular, fractious and poorly attended regional organisation and an elderly citizens club. Years ago, some land was obtained from the local council in order to build a Greek community centre, near an Italian social club. The architecturally distinctive centre was built in a prime position but before it could be used, the community organisation under whose aegis this noble enterprise took place imploded under the weight of infighting and conflicts with other groups. As a result, the imposing edifice of hope was abandoned, its windows boarded up and it became, over the years a brooding hulk on a main road, a hollow and bleak reminder of what might have been. In its recently renovated form, it is now a vibrant childcare centre.
Consequently, save for the two aforementioned churches, the relatively well-to-do Greek community of my electorate, a community that has had a significant presence in the electorate from the fifties, has absolutely no other organisations, facilities or structures that would permit them to get together, identify with one another, relate to each other socially on a cross generational basis, or formalise any methods of joint action and mutual assistance.
Such a state of affairs, penultimate to total community assimilation, is parlous to say the least. A generation of young Greek-Australians has grown up in an area populated by people sharing the same background, with whom they have had limited contact. They have not been socialised in any way within a ‘Greek-Australian’ community since one does not exist in that region and thus, have limited means of relating to any such concept, when the first generation laments the dearth of latter generation participation in what they term to be “community affairs.”
In effect, we are now paying the price for our inability to supersede previous generations’ tendencies to organise themselves on the basis of village and regional affiliations and other narrow interest groups. Such groups may have been relevant in the past in so far as they provided both solace and a buffer from a strange new society but, having far outlived their use-by date as sole poles of representing the needs of the organised Greek community, have led both to our stagnation and irrelevance within the wider sphere.
Locally based Greek community groups, which are organised according to locality will, in conjunction with local churches, (that appear lately, though under-resourced to be bearing the brunt of dealing with emerging and unanticipated social and material problems pertaining to Greek-Australians living in their parishes) provide Greek-Australian families with the means to relate to each other once more. Adults and children alike can share experiences, forge bonds, assist each other and ensure that in the process, certain core values of identity and tradition are passed down the generations. After all, tradition is something that is not only passed down but lived. And how can one live it, adapt it and protect it, if one has no one to share it with? How are we to combat increased social isolation unless we foster links with each other that have been sundered due to the capacity for the first generation to fragment and quarrel about everything?
Owing to the fact that such proposed groups would be locally based, they would, as representatives of a resident Greek-Australian rate-paying and voting population, also be best placed, as a critical mass, to acquire certain privileges from municipal and government authorities. The opinions of members of such communities could for example, carry extra weight in determining the quota and quality of Greek language books to be purchased for local libraries. They could secure funding for Greek festivals, support for the creation of necessary institutions such as childcare and aged care facilities, social and recreational facilities across the generations in a way that no obscure regional club, boasting at the most 500 non-financial members, ever could. They could also mobilise the resident Greek community to support Greek-Australian candidates in municipal elections. The sole Greek-Australian councillor in the municipality has achieved electoral success in spite of, rather than as a result of, the indifferent local Greek residents.
It would be interesting to elucidate whether any of the fawners upon our local MP the other say know about his excellent relations with the FYROMIAN community and his rumoured support for their cause, even though that community is barely represented as a demographic in his electorate. Even if we pretend for a moment that they do really care about issues pertaining to Greek-Australians more than just obtaining kudos among their friends for speaking to a Member of Parliament who can barely comprehend their broken English, what could they do to alter his stance? He would be able to fob them off, as he did, with a smile and a hearty handshake. A visit to his office by the local priests, and representatives of a community organisation representing over 20,000 voters later, would be most efficacious in wiping off charismatic smiles and compelling members of parliament to grapple with issues that concern a large sliver of the electoral community. But at this stage, no structure exists whereby local Greek-Australians can be informed about the stances of their members of parliament, debate the consequences and come up with their own positions and demands. Think of how such local groups could have so much more effectively lobbied MP's in light of the imminent election on the issue of Greek in the national curriculum.
If we are to remain relevant in this country, we can no longer afford as a community to shy from engaging in its processes. We cannot hide away in our sinking regional organisations, bandy together for a quick jaunt to Canberra in order to seek lipservice support for a few remote Greek ‘national’ issues. Our survival depends on achieving a critical mass in the areas in which we live and to engage in our political system in order to provide for our real needs if we are to continue to identify as Greeks: education, childcare, recreation, social and welfare facilities. Leaving aside irrelevant regional community ‘leaders’ to preen themselves among their ever-diminishing bands of followers, we need to tap into our grass roots. Another election is looming in which we have once more failed to secure the promises we need from our politicians owing to the anarchic state of our antipodean manifestation. In short, we need to learn how to become a community again.

DEAN KALIMNIOU

kalymnios@hotmail.com

First published in NKEE on 31 July 2010

JUSTICE FROM JLO

There is a segment in the Tim Burton classic ‘Mars Attacks!’ where Richard Norris, a teenage boy from Kansas, inadvertently discovers the seemingly invincible invading Martian army’s weakness: the noise of Slim Whitman’s song “Indian Love Call.” Playing this song causes their brains to burst.
Had things been otherwise, I would have regretted Latina superstar Jennifer Lopez’s official "withdrawal" from a concert in a European territory currently under military occupation, claiming she never would have agreed to perform had she known the "relevant circumstances" surrounding the intense political situation.
Jennifer Lopez was scheduled to perform in Turkish-occupied Cyprus, an area that neither the United Nations nor the European Union recognize as an independent sovereign state, owing to its illegal invasion by the Turkish military in 1974 and the forcible extirpation of its Greek inhabitants from their homes. Understandably, multiple Hellenic and Cypriot politicians expressed anger after reports surfaced claiming Lopez had agreed to perform at a swanky hotel in occupied Cyprus on 24 July. Various Greek lobby groups in the United States immediately swung into action, protesting vociferously at a concert, which they felt, was a political act, J Lo’s gyrating ponderous posterior in fact being an instrument of recognition and legitimisation of an undemocratic, military regime. And why would it not be? After all, Jennifer Lopez is not averse to embroiling herself in political scandals. Look at the time she was a Maid in Manhattan for instance and got herself involved with that crisp and polished politician Ralph Fiennes. It took the considered genius of an eloquent twelve year old boy with a penchant for impromptu public speech delivery to extricate her dextrously from the ensuing media fracas.
Now, the Amnesty International award-winning star, for her work in raising awareness of the murders of women in Mexico, has shied away from controversy in Cyprus. As one of her representatives stated: "Jennifer Lopez would never knowingly support any state, country, institution or regime that was associated with any form of human rights abuse." Taking a moment’s pause, J Lo took advantage of the situation in order to add: “All that matters is/ That you treat me right/ Give me all the things I need/That money can't buy yeah,” Her horrified representative hastily continued: "After a full review of the relevant circumstances in Cyprus, it was the decision of management to withdraw from the appearance. This was a team decision that reflects our sensitivity to the political realities of the region."
As soon as he was able to mouth a full stop, J Lo was at it again, this time observing: “Ain't it funny how a moment could just change your lifeAnd you don't wanna face what's wrong or right.” And then, as the tide of Turkish protest massed and heaved, she stood up as the deific diva that she is, held out her hand and preventing the wave of vexation from crashing upon the beach of belligerence, intoned: “I'm real, I thought I told you, I'm real, even on Oprah, That's just me, Nothin phony, don't hate on me, What you get is what you see.”
Which brings me back to my original point. Had the seductive songstress achieved the same calibre of musical virtuosity as Slim Whitman, then our strategy of boycott and removal would have been incorrect. In that situation, the only solution would have been to unleash J Lo upon the unsuspecting occupying military hordes and watch their brains explode one by one. After three minutes of singing and gyrating there would be no more army occupying Cyprus. Problem solved. Unfortunately, J Lo displays nowhere near the tonal range manifested in “Indian Love-Song.” Instead, despite her menacingly inciting her audience to vocal terror through chants such as “Let’s Get Loud,” her true penchant lies in the propagation of such feel-good messages as “Life is meant to be big fun/ You’re not hurting anyone, nobody loses.” This is definitely not the message we would prefer to be sending to those big bullies in jackboots across the Green Line.
Jennifer Lopez and/or her entourage’s decision not to lend legitimacy to the illegal regime in occupied Cyprus is a laudable one, though it is questionable whether it has anything other than symbolic effect – though this is much needed at a time when more than ever, Greek people feel abandoned in so far as the sympathies of the rest of the world lie. It is also questionable whether ‘artists’ should be embroiled in sensitive and explosive political controversies of this nature. After all, where does one draw the line and how can one determine consistency in political stances? Would Jennifer Lopez or any other exquisite starlet be compelled to cancel any future concerts in Israel on the grounds that this legitimises its illegal annexation of the West Bank? What about Kosovo, a breakaway region whose ‘nationhood’ is not recognised by a multitude of countries. And indeed, do singers, assuming they can get a visa and have access to electrical current for the purposes of their microphones and amplifiers, boycott the Transnistria, Chechenya. South Ossetia and Abkhazia as well? Say the names of these regions ten times fast and you get a rap rhythm that far surpasses the efforts of Puff Diddy, a J Lo ex. Maybe it just all depends not on the righteousness of the cause, or the heinousness of a particular regime but rather, the projected magnitude of negative fan and media feedback. Imagine the fall in ratings of the E! Channel, if instead of its usual insightful commentary into the sordid lives of Hollywood sexpots, it was instead compelled to screen documentaries about the political history of modern Cyprus, in order for fans to comprehend J. Lo’s decision not to lend credence to its invaders and honour them with a visit.
At any rate, I am pleased that she who has described herself as “able to serve coffee using my rear as a ledge,” has denied the enslavers of Cyprus, the felicity of such a privilege. After all, as J Lo states, she judges “people on their smell, not their looks.” And believe me, J Lo knows her scent. After all, the scents she has released on the market include “Glow by J. Lo, ” “Miami Glow by J.Lo,” “Love at First Glow by J.Lo,” “Sunkissed Glow,” and “My Glow.” This being so, there is no reason to doubt that J Lo is the know and that vis a vis the illegal regime in Cyprus, she smells enough rats to keep her away.
It is wishful thinking to posit that music speaks an international language that transcends other worldly considerations such as politics and conflict. Not only do songs convey cultural and other messages but they can also be used and twisted for this purpose, much like Hitler used the presence of athletes at the 1936 Berlin Olympics in order to legitimise his regime. Granted Jennifer Lopez does not need ill-gotten funds from the pillagers of Cyprus. Yet her stance reinforces for us all that once in a while, there do exist people who are willing, for what ever reason, to abjure gain and take a principled stand.
Tomorrow, when I march, as I always do, with the ever diminishing crowd, to the steps of Parliament House, in order to protest the occupation of Cyprus, I will do so, adding along to the well-worn chant of “Justice for Cyprus,” “Justice from J. Lo” as well. And I will carry her effigy draped in the Cypriot flag, curves measures to the millimetre. For as the great goddess herself pronounces: “It is a shame to call someone a diva just because she works harder than anyone else.” Let’s get her here at the Justice for Cyprus Rally next year.

DEAN KALIMNIOU

kalymnios@hotmail.com

First published in NKEE on Saturday, 17 July 2010

CHAM CHUMPS

It has been an interesting time for the Greeks of Northern Epirus. On 24 June 2010, the leader of the Party for Justice and Unity, Dashamir Tahiri, requested that the Albanian parliament observe a minute’s silence in memory of those supposedly killed during the so-called ‘Chamerian genocide.’ The Albanian parliament has declared the 27th of June as the “Day of Greek Chauvinist Genocide Against the Albanians of Chameria.”

This refers to the expulsion of the Albanian population of western Epirus after World War II. Large parts of the Muslim Cham population, who enjoyed autonomy and overlordship over the Orthodox of Epirus, actively supported Axis operations and committed a number of atrocities against the local population in Greece and Albania. Apart from the formation of a Nazi collaborationist local administration and armed battalions, a terrorist organization named Keshilla and a paramilitary group called Balli Kombetar Cam were operating in the region, manned by local Muslim Chams. The results were devastating: many Greek as well as Albanian citizens lost their lives and a great number of villages was burned and destroyed. From 29 July-31 August 1943, a combined German and Cham force launched an anti-partisan sweep operation codenamed Augustus. During the subsequent operations, 600 Greek and 50 Albanian citizens were killed and 70 villages were destroyed. On September 27, combined Nazi-Cham forces launched large scale operation in burning and destroying villages north of Paramythia: Eleftherochori, Seliani, Semelika, Aghios Nikolaos, killing 50 Greek villagers in the process. In this operation the Cham contingent numbered 150 men, and, according to German Major Stöckert, "performed very well". In another incident, in 27 September, Cham militias arrested 53 Greek citizens in Paramythia and executed 49 of them two days later. This action was orchestrated by the brothers Nuri and Mazar Dino (an officer of the Cham militia) in order to get rid of the town's Greek representatives and intellectuals. On September 30, the Swiss representative of the International Rted Cross, Hans-Jakob Bickel, while visiting the area, concluded that Cham bands were completely out of control, terryfing and committing many more atrocities against the unarmed Greek population.
During the summer of 1944, the head of the local resistance organization, Napoleon Zervas asked the Cham Albanians to join EDES in its fight against the Nazi occupational forces, but their response was negative. After that and in accordance to orders given specifically to EDES by the Allied forces to push them out of the area, fierce fighting occurred between the two sides. According to British reports, the Cham collaborationist bands managed to flee to Albania with all of their equipment, together with half million stolen cattle as well as 3,000 horses, leaving only the elderly members of the community behind. However, on 27 June 1944 in the district of Paramythia, a massacre of Chams took place by the Greek forces which British officers described as "a most disgraceful affair involving an orgy of revenge with the local guerrillas looting and wantonly destroying everything".
Chris Woodhouse, the head of the Allied Military Mission in Greece during the Axis occupation, who was present in the area at the time, officially accepted the full responsibility of the decision for the expulsion of the Chams: “Zervas encouraged by the Allied Mission under myself, chased them out of their homes in 1944 in order to facilitate operations against the enemy. They mostly took refuge in Albania, where they were not popular either. Their eviction from Greece was bloodily carried out, owing to the usual vendetta spirit, which was fed by many brutalities committed by the Chams in league with the Italians. Zervas' work was completed by an inexcusable massacre of Chams in Philliates in March, 1945, carried out by remnants of Zervas' dissolved forces under Zotos. The Chams deserved what they got… Perhaps it would be best to leave things at that.”
Chams were settled in Northern Epirus, in order to dilute the predominately Greek demographic of the area. They demand Greek citizenship and the return of confiscated property. However, as yet, they have not apologised for the atrocities they committed against their co-citizens or indeed, for their betrayal of the nation whose citizenship they covet.
Bearing the compelxities of the issues in mind, the fact that no genocide ever took place and that the Cham “issue” has been shamelessly used by the Albanian government as a counterweight to demands for respect of the rights of Greeks in Northern Epirus, the leader of the Union of Human Rights Party, Vangelis Doules, refused to observe the minute’s silence. Almost at once, he was set upon by his fellow parliamentarians, in particular Tahiri, who stated in parliament: “Doules, you are nothing but a dog of Zervas. I will show you how one minutes’ silence is kept.” Needless to say, no security was called, nor did the Speaker of Parliament consider that threats of this nature breached any regulations of parliamentary proceedings.
Doule’s response, that his refusal to stand during the one minutes’ silence was one of pronciple and conscience should be juxtaposed against the cowardly conduct of other Greek members of the Albanian parliament like Spiros Xeras, who cravenly stood up to recognise an event that never took place.
Interestingly enough, one of the Cham publications that propagates the myth of a genocide of Chams has published, under the title: “Foto nga masakrat e kryera nga ushtria greke.” (Photograph of the massacres perpetrated by the Greek army,) a photograph of some corpses. When one observes the photograph however, one perceives in the lower corner the following inscription: «Φωτ. Αμερ. Ερ. Σταυρού (…) από το δράμα της Σμύρνης (…) γέρους, παιδιά! (…)», while the title “The Genocide of the Greeks” appears in rather large English letters. Do we now hold a minute’s silence to the memory of sophisticated propaganda? For obviously this photograph is of the massacre at Smyrna in 1922.
It is heinous that documentary evidence of a genocide should be so unconscionably exploited in order to establish a myth for political purposes that are rather futile. Millions of Germans were caused to leave eastern Europe in the aftermath of the war. Thousands of innocents were raped and killed in reprisal for the brutality of the Axis armies. Nonetheless, this has not stood in the way of Germany building a cohesive, peaceful, democratic society where the irredentism that has blighted its past is well and truly forgotten.
If Albania is to lurch into the twenty first century and Europe, it needs to abandon its infantile defense mechanism to its own social and demographic problems. At a time when Greece has welcomed an estimated million Albanian migrants into its country, the continued mistreatment and denial of basic human rights to the Greeks of Northern Epirus is in bad faith. In worse faith still, are irredentist claims and the manufacture of fake genocides. Perhaps it would be more beneficial if, in assessing its progress as a democratic nation, the Albanian government asked itself why members of parliament are being threatened with physical violence because of their beliefs within parliament itself. Possibly a superimposed photograph of the Greek parliament where real democracy is at work, may assist them to pull the wool over their own eyes.

DEAN KALIMNIOU

kalymnios@hotmail.com

First published in NKEE on Saturday, 10 July 2010

Πόντιοι και η Γενοκτονία των Ελλήνων

Νικόλαος Χλαμίδης, Λονδίνο,
Ηνωμένο Βασίλειο

hlamides@gmail.com

(Ελληνική μετάφραση Φανούλα Αργυρού)

Ιούνιος 2010

Το Μάρτιο του τρέχοντος έτους το Σουηδικό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα, το οποίο ανεγνώρισε την Γενοκτονία που διαπράχθηκε εναντίον ορισμένων μειονοτήτων κατά την διάρκεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, συγκεκριμένα η «δολοφονία Αρμενίων, Ασσυρίων/Συρίων/Χαλδαίων και Ποντίων Ελλήνων» αναγνωρίζεται πλέον ως πράξη γενοκτονίας. Καθώς πολλοί χαιρέτησαν το ψήφισμα ως μεγάλη νίκη, για όσους μελετούν τα ιστορικά αρχεία ήλθε ως μια έκπληξη το γεγονός ότι ένα τέτοιο περιεκτικό ψήφισμα δεν περιέλαβε όλους τους Έλληνες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας παρά μόνο τους Έλληνες της περιοχής του Πόντου.[1]

Η μεγάλη πλειοψηφία των Ποντίων Ελλήνων εκτιμούν τις γενοκτονικές εμπειρίες των υπολοίπων Ελλήνων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, όμως πολλοί ακόμα προτιμούν να θεωρούν την τύχη των δικών τους ανθρώπων ως ξεχωριστή. Διαχρονικά έχουμε επισημάνει αρκετές θέσεις που υποστηρίζουν ότι μια διάκριση πρέπει να γίνεται μεταξύ των εμπειριών των Ποντίων Ελλήνων και των άλλων Ελλήνων της αυτοκρατορίας κατά την διάρκεια της Γενοκτονίας.[2]

Οι πιο συνηθισμένες θέσεις είναι:
1. Οι Πόντιοι έχουν μια ξεχωριστή ιστορία, κουλτούρα, τρόπο ζωής και διαλέκτου, που τους κάνει να ξεχωρίζουν από τις υπόλοιπες Οθωμανικές Ελληνικές κοινότητες.
2. Πολλοί Πόντιοι Έλληνες, αντίθετα με Έλληνες άλλων περιοχών της αυτοκρατορίας, πήραν τα όπλα εναντίον εκείνων που τους καταδίωκαν και, επομένως, η ιστορία των καταδιώξεων στη περιοχή αξίζει ειδικής αναφοράς.
3. Αντίθετα με τον Πόντο, η δυτική Μικρά Ασία ήταν εμπόλεμη ζώνη όπου Ελληνικά και Τουρκικά στρατεύματα αντιμάχονταν. Αγριότητες που διεπράχθησαν στα πλαίσια του Ελληνο-Τουρκικού πολέμου δεν μπορούν να θεωρηθούν ως μέρος της Γενοκτονίας.
4. Για δύο δεκαετίες οι Πόντιοι Έλληνες της Διασποράς εργάζονται ασταμάτητα για να κατορθώσουν την αναγνώριση της Γενοκτονίας και, επομένως, δεν είναι υπερβολικό να αναμένουν μια αποκλειστική προσέγγιση για τους Έλληνες του Πόντου.

Θα προσφέρουμε μια απάντηση στα προαναφερθέντα αλλά πρώτα θα θέλαμε να δηλώσουμε ότι αμφότεροι αναγνωρίζουμε πλήρως ότι οι Πόντιοι Έλληνες έτυχαν γενοκτονίας και σε όλα τα κατωτέρω, που θα παραθέσουμε με κανένα τρόπο δεν σκοπεύουμε στο να υποβαθμίσουμε τα γεγονότα και το βαθμό της εκστρατείας καταδίωξης στην περιοχή του Πόντου.

1. Ο ισχυρισμός της μοναδικότητας είναι κάπως απλοποιημένος γιατί παραγνωρίζει τη μεγάλη και πλούσια ποικιλία κουλτούρας που διατηρούσαν οι ελληνικές κοινότητες της περιοχής. Το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών στην Αθήνα έχει εντοπίσει μέχρι και 1,500 καθαρώς ελληνικούς Ορθόδοξους οικισμούς στην περιοχή του Πόντου, τον κάθε ένα με τη δική του ξεχωριστή κουλτούρα, έθιμα, και τρόπο ζωής.[3] Ο ισχυρισμός της ξεχωριστής Ποντιακής διαλέκτου επίσης χρήζει κάποιας διευκρίνισης. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει μία και μόνο Ποντιακή Ελληνική διάλεκτος—θα πρέπει να μιλάμε για διαλέκτους, στον πληθυντικό. Η μελέτη του Richard M Dawkins αναφέρεται στις πάρα πολλές διαφορές μεταξύ των πάρα πολλών διαλέκτων, όχι μόνο του Πόντου αλλά συνολικά της Μικράς Ασίας.[4] Η προφορά διέφερε από το ένα μέρος στο άλλο, καθώς κάποιες λέξεις ήταν ιδιάζουσες μιας περιοχής και ήταν εντελώς άγνωστες σε άλλες. Βέβαια, και άσχετο με την επιρροή της τοπικής φρασεολογίας και προφοράς, η γλώσσα της κοινότητας των Ελλήνων του Πόντου ήταν Ελληνική.[5] Και παρόλο που η φυσική απομόνωση του Πόντου από την Ελλάδα είχε ως αποτέλεσμα την διαμόρφωση ενός χαρακτήρα για την περιοχή που ήταν διαφορετικός από την κυρίως Ελλάδα, οι ελληνικές κοινότητες του Πόντου είχαν μια κοινή ταυτότητα όσον αφορά την εθνικότητα και θρησκεία με τις ελληνικές κοινότητες σε άλλες περιοχές της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ακόμα περισσότερο, οι Έλληνες του Πόντου δε θεωρούσαν τους εαυτούς τους διαφορετικούς από τους Έλληνες της υπόλοιπης αυτοκρατορίας. Αποκαλούνταν όχι Πόντιοι αλλά Έλληνες ή Ρωμιοί, βασιζόμενοι στην θεωρία τους ότι ήταν απόγονοι της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Όπως και οι άλλοι Έλληνες της Μικράς Ασίας, πίστευαν ότι οι απόγονοι τους ήταν αρχαίοι Έλληνες που είχαν εποικίσει τις ακτές της Μικράς Ασίας πολλούς αιώνες νωρίτερα. Ούτε οι Οθωμανοί Τούρκοι δεν ξεχώριζαν τις διάφορες Ελληνικές κοινότητες, τις οποίες θεωρούσαν όλες ως μέλη του Οθωμανικού Μιλέτ των Ρωμιών.

2. Η άποψη του δευτέρου ισχυρισμού είναι απλά λανθασμένη. Παρόλο που αληθεύει ότι υπήρχαν κάποιες εστίες ένοπλης αντίστασης στην περιοχή του Πόντου σε σχέση με την Γενοκτονία, δεν αληθεύει ο ισχυρισμός ότι κοινότητες σε άλλες περιοχές που αντιμετώπισαν σφαγές και εκτοπισμούς, δεν έφεραν αντίσταση. Αν και υπάρχουν πολλές περιπτώσεις στις οποίες μπορούμε να αναφερθούμε, ένα μόνο παράδειγμα είναι αρκετό: Η ελληνική αντίσταση στην περιοχή Νικομήδειας/Ιζμίτ ορισμένες εκατοντάδες χιλιόμετρα από τον Πόντο.[6] Μολονότι το γεγονός αυτό αντικρούει και καταρρίπτει τον ισχυρισμό περί του αντιθέτου, ας υποθέσουμε για μια στιγμή ότι ο ισχυρισμός είναι αληθής. Η πράξη της γενοκτονίας δεν είναι θέμα διαφοροποίησης εξαρτώμενης από την ένοπλη αντίσταση αλλά ένας συλλογικός στόχος, ο οποίος στην περίπτωση της Ελληνικής Γενοκτονίας στόχευε ολόκληρο τον Οθωμανικό ελληνικό πληθυσμό. Αν η ιστοριογραφία του Εβραϊκού Ολοκαυτώματος αναφερόταν αποκλειστικά στην αντίσταση στα γκέτο, ή της Αρμενικής Γενοκτονίας, π.χ., στην αντίσταση στο Βαν τότε αμφότερες οι γενοκτονίες θα παρουσιάζονταν άκρως παρερμηνευμένες. Εν πάση περιπτώσει, επειδή οι Έλληνες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας αποτελούσαν έναν πληθυσμό μειονότητας, διασκορπισμένης σε ολόκληρη την επικράτεια της αυτοκρατορίας, στις πλείστες περιπτώσεις—περιλαμβανομένων και εκείνων του Πόντου—οι ελληνικές αυτές κοινότητες δεν ήταν εις θέση να προσφέρουν καμία οργανωμένη ένοπλη αντίσταση.

3. Συμφωνούμε ότι στην περίπτωση του Ελληνο-Τουρκικού πολέμου, σποραδικές αγριότητες που διαπράχθηκαν από την μία στρατιωτική δύναμη εναντίον της άλλης εν καιρώ πολέμου σε μια εμπόλεμη ζώνη, δεν μπορούν να θεωρηθούν ως ένα κεφάλαιο στην ιστορία της Ελληνικής Γενοκτονίας. Τουναντίον, η Ελληνική Γενοκτονία δεν σχετίζεται με κανένα είδος πολεμικής δραστηριότητας. Εκτός τούτου, η Ελληνική Γενοκτονία ήταν αποτέλεσμα φυσικής εξουδετέρωσης άοπλων πληθυσμών, ανδρών, γυναικών και παιδιών, εν καιρώ ειρήνης και μακριά από εμπόλεμες ζώνες.

Μεταξύ Μαΐου 1919 και Σεπτεμβρίου 1922, η Ελλάδα διατηρούσε στρατιωτική παρουσία σε ορισμένες περιοχές της δυτικής Ανατολίας. Είναι σημαντικό να θυμούμαστε ότι η παρουσία της οφειλόταν μερικώς στην μεταχείριση των Ελλήνων κατά την διάρκεια των πέντε χρόνων πριν τη Συμμαχική απόφαση σε σχέση με την Σμύρνη: «Με σκοπό την αποφυγή ταραχών και σφαγών των Χριστιανών στη Σμύρνη και στις πέριξ περιοχές, η κατοχή της πόλης και φρουρίων από τις Συμμαχικές Δυνάμεις αποφασίστηκε από τον Πρόεδρο [Γουίλσον] και τον Πρωθυπουργό [Λόιτ Τζιώρτζ] και τον κ. Κλεμανσώ», αποκάλυψε ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών λίγες μέρες πριν την άφιξη των ελληνικών στρατευμάτων στη Σμύρνη.[7] Επομένως, αγνοώντας εξ΄ολοκλήρου την περιοχή αυτή, αφαιρούνται πέντε χρόνια ιστορίας (1914-1919) συστηματικών εκτοπισμών και σφαγών εναντίον εκατοντάδων ελληνικών κοινοτήτων τον καιρό που δεν υπήρχε καμία ξένη στρατιωτική παρουσία. Με τον ίδιο τρόπο, παραβλέπεται και η περίοδος κατά την οποία έλαβε χώρα η εκκένωση των Ελλήνων και άλλων Συμμαχικών στρατιωτικών δυνάμεων από την Μικρά Ασία την οποία ακολούθησε το Ολοκαύτωμα της Σμύρνης και η τελευταία φάση της καταστροφής και η εξουδετέρωση των Οθωμανικών Χριστιανικών κοινοτήτων.

Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι ο ισχυρισμός αυτός φαίνεται να αντανακλά σε μια λανθασμένη εντύπωση πως οι μόνες κοινότητες που ήταν στόχος ήταν εκείνες στο Πόντο και στην περιοχή της Σμύρνης στην δυτική Ανατολία και ότι η επιλογή είναι απλά αν θα περιλαμβάνεται η Σμύρνη ή όχι. Εκείνο που παραμένει ανεξήγητο είναι γιατί οι εκατοντάδες χιλιάδες Ελλήνων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας που ζούσαν κατά μήκος όλων των παραλιών της Τουρκίας, εκείνοι που ζούσαν σε απομονωμένα χωριά στην ενδοχώρα, εκείνοι που ζούσαν στα νησιά καθώς και μεγάλοι αριθμοί που κατοικούσαν στην Θράκη, έχουν όλοι αποκλειστεί; Αυτές οι κοινότητες δεν ήταν λιγότερα θύματα από τους Έλληνες του Πόντου ή της Σμύρνης.

Σε μια συνέντευξή του ένας ιστορικός εξηγεί πως ο λόγος για τον οποίο αποκλείει τις καταδιώξεις των υπολοίπων Ελλήνων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας από την εξίσωση της γενοκτονίας είναι γιατί «υπάρχει δικαιολογία για την σφαγή τους, ενώ για την περιοχή του Πόντου δεν υπάρχει δικαιολογία.»[8] Στην ουσία, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά για τον Πόντο, ο οποίος έτυχε και Ρωσικής στρατιωτικής κατοχής, Βρετανικής στρατιωτικής παρουσίας, βομβαρδισμό από το Ελληνικό Ναυτικό και μια κίνηση από σποραδική ένοπλη αντίσταση, όπως αναφέραμε ήδη, μεταξύ άλλων πολλών. Εκείνο που απομένει από πλευράς μας να τονίσουμε είναι ότι το καθήκον των ιστορικών είναι να παρουσιάζουν με ακρίβεια και αλήθεια τα γεγονότα και να είναι αμερόληπτοι.[9] Το να διαστρεβλώνεται η ιστορία για να εξυπηρετηθεί μια θέση έναντι άλλης, άσχετα από τα κίνητρα του οποιουδήποτε, αποτελεί ενέργεια σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος.

4. Η αναγνώριση της Γενοκτονίας δεν πρέπει να θεωρείται ως τιμητική για όσους κάνουν το μεγαλύτερο θόρυβο. Η αναγνώριση πρέπει να χρησιμεύει στο να επιβεβαιώνεται η ιστορία με τρόπο που να αντανακλά επακριβώς τα ιστορικά αρχεία και με κανένα τρόπο δεν πρέπει να τροποποιείται κατά το δοκούν. Τα ιστορικά αρχεία—περιλαμβανομένων διεθνών αρχείων, εφημερίδων, αναφορών, μαρτυριών διασωθέντων και αυτόπτων μαρτύρων—επιβεβαιώνουν ότι οι ελληνικές κοινότητες σε ολόκληρη την Οθωμανική αυτοκρατορία αποτέλεσαν στόχο Γενοκτονίας. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα, τα περισσότερα ψηφίσματα Γενοκτονίας ήταν αποτέλεσμα πιεστικού λόμπυ από πλευράς των Ποντιακών οργανώσεων και, ως εκ τούτου, φαίνεται να περιορίζονται στην «Ποντιακή Γενοκτονία» και την τύχη των Ποντίων Ελλήνων μόνο. Όμως μια γρήγορη ματιά στα ψηφίσματα φανερώνει κάποια θετικά στοιχεία. Π.χ., το ψήφισμα που εγκρίθηκε στο Οχάϊο τον Μάιο του 2005 μιλά για μια «τραγική γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και της Μικράς Ασίας».[10] Και πέρσι στο Κοινοβούλιο της Νοτίου Αυστραλίας εγκρίθηκε ψήφισμα το οποίο, και παρόλο ότι περιοριζόταν στους Έλληνες του Πόντου, έθιξε και τις εμπειρίες γενοκτονίας και άλλων Ελλήνων της Μικράς Ασίας.[11] Αυτές οι απόπειρες, να περιλαμβάνονται και άλλοι Έλληνες είναι ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση, και δίχως να φαινόμαστε κυνικοί, υπάρχουν ακόμα δύο σημεία που πιστεύουμε χρειάζονται να αναφέρουμε: Πρώτον, αφού ο Πόντος είναι μέρος της Μικράς Ασίας, εκφράσεις όπως «Πόντος και Μικρά Ασία», παρόλο ότι λογικώς δεν είναι λανθασμένες, δεν είναι λιγότερο παραπλανητικές από το να λέγει ένας «θα περάσω το σαββατοκύριακο στη Βαυαρία και μια εβδομάδα στην Γερμανία». Δεύτερον, στόχος της Γενοκτονίας ήταν όλες οι Οθωμανικές Ελληνικές κοινότητες σε όλη τη χώρα, επομένως το να αναφέρεται ένας σε μια περιοχή όπως τη Μικρά Ασία δεν αρκεί. Η Μικρά Ασία είναι ένας ιστορικός όρος που καθορίζει την ανατολική πλευρά όμως δεν περιλαμβάνει ολόκληρη τη Θράκη, περιλαμβανομένης και της Ευρωπαϊκής Κωνσταντινούπολης, τα νησιά καθώς και την περιοχή ανατολικά του Ευφράτη.

Παρεμπιπτόντως, θα θέλαμε να προσθέσουμε ότι αναγνώριση από τρίτους δε θα ήταν αναγκαία αν δεν ήταν για την αναιδή άρνηση της τουρκικής επίσημης πλευράς. Από την άλλη, οι στόχοι της Διασποράς δεν πρέπει να είναι η εξασφάλιση της αναγνώρισης για χάρη αναγνώρισης και μόνο. Θα πρέπει να γίνουν προσπάθειες και για την συλλογική κατανόηση της περιόδου μέσω έρευνας και σοβαρής ακαδημαϊκής δουλειάς. Τότε η αναγνώριση μπορεί να υιοθετήσει ένα πολύ καλύτερο ρόλο βασισμένη σε ένα ακαδημαϊκό σώμα με ακαδημαϊκή μελέτη.

Επομένως γιατί ακαδημαϊκοί και ενδιαφερόμενα μέρη να μην περιορίζονται μόνο σε μια περιοχή ειδικά; Στην ιστοριογραφία της Αρμενικής Γενοκτονίας, π.χ., ακαδημαϊκοί έχουν προσφέρει μελέτες που περιορίζονται στην Γενοκτονία εναντίον των Αρμενίων σε συγκεκριμένες περιοχές, τότε γιατί να μην κάνουν το ίδιο για την Ελληνική Γενοκτονία;[12] Οι περιοχικές μελέτες είναι πολύ σημαντική συνεισφορά στη συλλογική κατανόηση της Γενοκτονίας και δεν θα θέλαμε να αποθαρρύνουμε τέτοια έργα. Από την άλλη, όμως δεν είμαστε πεπεισμένοι ότι μια περιοχική μελέτη περιορισμένη στον «Πόντο» θα είναι αρκετή. Ο Πόντος είναι μια ιστορική λέξη για μια αρχαία περιοχή τα σύνορα της οποίας διαφοροποιούνται σημαντικά δια μέσου των αιώνων και το να καθορίζεται ο Πόντος ως η πατρίδα των Ποντίων στις αρχές του 20ου αιώνα είναι προβληματικό, αν ένας θέλει να είναι ακριβής. Ακόμα πιο σημαντικό, το θέμα εδώ δεν αφορά μια περιοχική μελέτη αλλά προσδιορίζει γενοκτονικές εκστρατείες ξεχωριστά και γι'αυτό η συζήτηση περιστρέφεται στο κατά πόσο αυτό αντανακλά σωστά τα ιστορικά αρχεία. Με τη θέση της λεγόμενης «Ποντιακής Γενοκτονίας», αποτυγχάνεται η συμπερίληψη της ευρύτερης ιστορίας και το μέγεθος της εκστρατείας εναντίον ολόκληρου του πληθυσμού των Ελλήνων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Είναι μια θέση με στόχο να καθορίσει μια μοναδική γενοκτονία στη περιοχή δίχως καν να αναφέρεται στην ύπαρξη άλλων Οθωμανών Ελλήνων, πόσο μάλλον την κοινή τους μοίρα. Εδώ, ελπίζουμε οι αναγνώστες να συμφωνήσουν ότι υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ εκείνου του όρου, και ας πούμε της έκφρασης «Πόντος: μια περιοχική μελέτη της Ελληνικής Γενοκτονίας».

Για όσους ακόμα διαφωνούν, θα θέλαμε να θίξουμε ένα τελευταίο σημείο: Τυχόν αποτυχία να περιληφθεί η ευρύτερη ιστορία ίσως να συνιστά απειλή για τα ίδια τα Ποντιακά συμφέροντα. Ας υποθέσουμε για μια στιγμή τα ακόλουθα χαρακτηριστικά, ειδικά όσο αφορά την περιοχή του Πόντου: (1) Το αναφερθέν κίνημα αντίστασης, (2) Η Ρωσική κατοχή μεταξύ 1916–1918, (3) Η Βρετανική στρατιωτική παρουσία, (4) Ο ελληνικός ναυτικός βομβαρδισμός των λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας, (5) Οι εδαφικοί ισχυρισμοί για την περιοχή του Πόντου και οι απόπειρες ίδρυσης Ποντιακού κράτους. Οι αναθεωρητές, που στόχο έχουν να σπιλώσουν την ιστορική πραγματικότητα της Γενοκτονίας, έχουν εντοπίσει όλες αυτές τις καταστάσεις μοναδικών στην περιοχή για να διαστρεβλώσουν την ιστορία των καταδιώξεων στο Πόντο. Για παράδειγμα, εκδόσεις όπως Το Ποντιακό ζήτημα και η πολιτική της Ελλάδας από το Κέντρο Ερευνών Ατατούρκ και το μνημόνιο Διορθώνοντας τα γεγονότα της Ποντιακής προπαγάνδας εναντίον της Τουρκίας του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών έχουν εκμεταλλευθεί—αρκετά αποτελεσματικά θα λέγαμε—τις καταστάσεις αυτές.[13] Αν δεν ληφθεί υπόψη η μοίρα των Ελλήνων και στις υπόλοιπες περιοχές της αυτοκρατορίας, καταντά σχεδόν αδύνατη η αποτελεσματική προώθηση των θέσεων για γενοκτονία αλλά μόλις κάποιος είναι διατεθειμένος να διευρύνει το πλαίσιο της εκστρατείας της γενοκτονίας, η θέση όσων αρνούνται τα γεγονότα καταρρέει. Δίνουμε μόνο ένα παράδειγμα, το να μπορούμε να υποδείξουμε τους εκτοπισμούς των Ελλήνων ανδρών, γυναικών και παιδιών από, ας πούμε, το Ικόνιο στην κεντρική Τουρκία, υποσκάπτει πλήρως τις θεωρίες των ιστορικών αναθεωρητών που ισχυρίζονται ότι οι εκτοπισμοί ήταν αποτέλεσμα στρατιωτικής αναγκαιότητας. Υπό το φως των ανωτέρω, πιστεύουμε ότι οι απόπειρες να καθοριστεί μια ξεχωριστή και τοπική γενοκτονία στην περιοχή του Πόντου είναι ηθικά και ιστορικά αστήρικτη και ενθαρρύνουμε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να δώσουν προτεραιότητα κυρίως στα ιστορικά αρχεία.[14]
[1] Ειρωνικά, ενόσω το ψήφισμα απέτυχε να αναφερθεί σε άλλους Οθωμανούς Έλληνες, εντούτοις στα έγγραφα στα οποία βασίστηκε το ψήφισμα σύμφωνα με τα Σουηδικά αρχεία και τα οποία αναφέρονται στους Έλληνες, στην πραγματικότητα οι αναφορές γίνονται για εκτοπισμούς των Ελλήνων στις δυτικές περιοχές της αυτοκρατορίας και όχι του Πόντου. Δεν θέλουμε να εισηγηθούμε ότι υπήρξε σκόπιμη απόπειρα εκ μέρους εκείνων που συνέταξαν το ψήφισμα ώστε να αποκλείσουν άλλους Οθωμανούς Έλληνες καθώς παρουσίασαν έγγραφο που αναφερόταν σε όλες εκείνες τις άλλες κοινότητες εις υποστήριξη της Ελληνικής Ποντιακής θέσης, έστω και αν αυτό είναι το άμεσο συμπέρασμα που εξάγεται.
[2] Για περισσότερες πληροφορίες για τη γένεση της «Ποντιακής Ελληνικής Γενοκτονίας» την δεκαετία του 1980, βλέπε ιστοσελίδα http://www.pontiangenocide.com (Πρόσβαση έγινε την 1 Ιουνίου 2010) ή συμβουλευθείτε Michel Bruneau (ed.), Η Διασπορά του Ποντιακού Ελληνισμού (Θεσσαλονίκη: Ηρόδοτος, 2000), σελ. 40, 47-49 για μια περιληπτική περιγραφή του πως εξελίχθηκε. Επίσης σχετικό είναι και το άρθρο «Η Ομάδα Χαραλαμπίδη-Φωτιάδη και το ποντιακό κίνημα» από τον ιστορικό Βλάση Αγτζίδη το Μάρτιο του 2006. Για τους σκοπούς μας, απλώς αναφέρουμε ότι το κίνημα ξεκίνησε στην Ελλάδα, με πρωτοβουλία ενός πολιτικού με ελληνο-ποντιακή καταγωγή σε συντονισμό με την Ελληνική Ποντιακή κοινότητα και δεν είχε σχεδόν καμία απολύτως ακαδημαϊκή διάσταση.
[3] Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, Ο τελευταίος Ελληνισμός της Μικράς Ασίας (Αθήνα: Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, 1974), σελ. 277-278. Ο αριθμός των ελληνικών οικισμών ήταν 1,454 και οι 795 από αυτές είχαν μελετηθεί από το Κέντρο. Βλέπε επίσης σελ. 17 Αλέξη Αλεξανδρή και Πασχάλη Κιτρομηλίδη, «Ethnic Survival, Nationalism and Forced Migration: The Historical Demography of the Greek Community of Asia Minor at the close of the Ottoman era [Εθνική Επιβίωση, Εθνικισμός και Εξαναγκασμένη Μετανάστευση: Η Ιστορική Δημογραφία της Ελληνικής Κοινότητας της Μικράς Ασίας προς το τέλος της Οθωμανικής περιόδου]» στο: Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών (Τόμος 5, 1984-85, σελ. 9-44).
[4] Βλέπε, π.χ., R. M. Dawkins [Ρ. Μ. Ντόκινς], «Modern Greek in Asia Minor [Νέα Ελληνικά στην Μικρά Ασία]» στο: The Journal of Hellenic Studies [Το Περιοδικό Ελληνικών Μελετών] (Τόμος 30, 1910, σελ. 109-132, 267-291).
[5] Ως παραπλεύρως σημείωση, τα περισσότερα σχολεία στο Πόντο ενεθάρρυναν την αυστηρή προσήλωση στην Ελληνική γλώσσα. Στο πλέον φημισμένο εκπαιδευτικό ινστιτούτο της περιοχής, το Φροντιστήριο Τραπεζούντας, απαγορευόταν στους φοιτητές ακόμα να μιλούν τις Ποντιακές διαλέκτους. Βλέπε Αντώνη Παυλίδη, Το Φροντιστήριο Τραπεζούντας (1900-1914) και η ιδεολογική κυριαρχία των Ελλήνων στον Πόντο (Αθήνα: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών, 2004).
[6] Ioannis K. Hassiotis [Ιωάννης Κ. Χασιώτης], «The Armenian Genocide and the Greeks: Response and Records (1915-1923) [Η Αρμενική Γενοκτονία και οι Έλληνες: Αντίδραση και Αρχεία (1915-1923)]» στο: The Armenian Genocide: History, Politics, Ethics [Η Αρμενική Γενοκτονία: Ιστορία, Πολιτική, Ήθη] (Νέα Υόρκη: St. Martin’s Press, 1992, σελ. 129-151), σελ. 141.
[7] Nikolaos Hlamides [Νικόλαος Χλαμίδης], «The Smyrna Holocaust: The Final Phase of the Greek Genocide [Το Ολοκαύτωμα της Σμύρνης: Η Τελική Φάση της Ελληνικής Γενοκτονίας]» στο: The Genocide against the Ottoman Greeks: Studies on Mass Violence and Its Aftermath [Η Γενοκτονία εναντίον των Οθωμανών Ελλήνων: Μελέτες για τη Μαζική βία και το Αποτέλεσμα] [ετοιμάζεται] (New Rochelle, Νέα Υόρκη & Αθήνα: Εκδοτικός Οίκος Καρατζάς/Μέλισσα, 2010).
[8] Πηγή από κείμενο κοινής συνέντευξης μεταξύ Νεοκλή Σαρρή, Κώστα Φωτιάδη, Μιχάλη Χαραλαμπίδη τον Μάιο 1999.
[9] Έχουμε εμπνευσθεί από την αναφορά στο The Ingenious Gentleman: Quixote de la Mancha: «(...) θα πρέπει το καθήκον των ιστορικών να είναι ακριβές, αληθές και δίχως μανία, και ούτε συμφέρον ούτε φόβος ούτε μνησικακία πρέπει να τους στρέψει μακριά από το μονοπάτι της αλήθειας, η μητέρα της οποίας είναι η ιστορία, η αντίπαλος του χρόνου, κατάθεση πράξεων, μαρτυρία του παρελθόντος, και σύμβουλος του μέλλοντος.» Ευχαριστηρία στον A.D. Krikorian και τον E.L. Taylor οι οποίοι έφεραν στην αντίληψή μας το παραπάνω απόσπασμα.
[10] «Resolution of Recognition [Ψήφισμα Αναγνώρισης]» από τη πόλη του Κλέβελαντ, Οχάιο, 11 Μαΐου 2005.
[11] Βλέπε ψήφισμα «Genocide of the Armenians, Pontian Greeks, Syrian Orthodox, Assyrian Orthodox and other Christian Minorities [Γενοκτονία των Αρμενίων, Ποντίων Ελλήνων, Συρίων Ορθοδόξων, Ασσυρίων Ορθοδόξων και άλλων Χριστιανικών μειονοτήτων]» στα πρακτικά της Βουλής της Νοτίου Αυστραλίας, 30 Απριλίου 2009.
[12] Βλέπε, π.χ., Vahakn N. Dadrian [Βαχάκν Ν. Νταντριάν], «The Agency of “Triggering Mechanisms” as a Factor in the Organization of the Genocide Against the Armenians of Kayseri District [Ο Παράγοντας της «Πρόκλησης Μηχανισμών» ως παράγοντα στην Διοργάνωση της Γενοκτονίας εναντίον των Αρμενίων της περιοχής Καϊσερί]» στο: Genocide Studies and Prevention [Μελέτες Γενοκτονίας και Αποτροπής] (Τόμος 1, Αριθμός 2, Σεπτέμβριος 2006, σελ. 107-126).
[13] Berna Turkdogan (ed.), The Pontus Issue and the Policy of Greece [Το Ποντιακό Ζήτημα και η πολιτική της Ελλάδας] (Άγκυρα: Atatürk Research Center [Κέντρο Ερευνών Ατατούρκ], 2000) & «Setting The Record Straight On Pontus Propaganda Against Turkey [Διορθώνοντας τα ιστορικά γεγονότα για την Ποντιακή Προπαγάνδα εναντίον της Τουρκίας]», http://www.mfa.gov.tr/setting-the-record-straight-on-pontus-propaganda-against-turkey.en.mfa (Πρόσβαση έγινε την 1 Ιουνίου 2010).
[14] Για περισσότερες πληροφορίες, συμβουλευθείτε: Αριστείδης Τσιλφίδης, «Άλλη μια χρονιά πέρασε...» στο: Ελληνική Γνώμη (Μάιος 2000, σελ. 12) ή Σάββας Καλεντερίδης, «Μια γενοκτονία, πολλές στρατηγικές!» στο: Ποντιακή Γνώμη (Έτος 1, Φύλλο 7, Σεπτέμβριος 2009, σελ. 1).

MILLENIA

I once had a friend who would call me occasionally at work during the day and say: “What are you doing? Forget about work. Drop everything and come here.” Invariably I would stretch my imagination in order to construct some plausible pretext for leaving the office and drive off through the traffic. My friend would always be found sitting behind his desk, a book open before him, thoroughly absorbed. Upon my approach, he would look up, smile, point to where he was reading and ask: “It says in here that Greeks invented coinage. What do you think?”
That friend was Spiros Stamoulis, a man with a unique love of Greek history. Though during my wag the office sessions we would come to discuss innumerable aspects of obscure Greek history, constructing such alternative outcomes as the consequences for world history had Greece successfully fulfilled its mandate in Asia Minor in 1919, one of the questions we would always return to was whether the Greeks actually invened coinage.
Spiros Stamoulis loved to quote Aristotle, who stated that possibly the first coins were struck by Demodike of Kyme, who married Midas, the King of Pessinus. I would counter through Herodotus, in whose History it is maintained that the Lydians, an Indo-European but non-Greek people ‘were the first to coin in gold and silver.’ This however, ignores the indisputable fact that coins of that era have been totally absent from archeological finds in Sardis, the capital of Lydia. A coin, by definition, is an object used to facilitate commerce and exchanges. Lydian ‘coins’ were likely not used in commerce or industry. They were not standardized in weight and were rather used as badges, medals or ceremonial objects issued by priests. That most Lydian coins have been found, not in Lydia itself, but rather in the Greek Temple of Artemis, seems to support their striking for religious, rather than commercial uses.
Further, the most ancient inscribed coin at present known, is from nearby Caria. This coin has a Greek legend which can be translated either as "I am the badge of Phanes" or as "I am the sign of light" One assumption is that Phanes was a wealthy merchant, another that the inscribed Phanes maybe was the Halicarnassian mercenary of Amasis, mentioned by Herodotus, who escaped to the court of Cambyse, became his guide in the invasion of Egypt in the year B.C. 527 and was probably buried alive by a sandstorm, while trying to conquer the temple of Amun in Egypt.
This being settled, we would then go on to consider the Aeginian ‘turtle’ coins, minted as early as 700BC. One of these can be found in the Bibliothèque Nationale in Paris and we would daydream about acquiring it. Spiros Stamoulos would then discount my suggestion that the earliest known Chinese metal tokens, made in 900 BC, and discovered in a tomb near Anyang, may be the oldest coins.
In many ways, Spiros Stamoulis was one of those who inspired the growth of my own paltry Greek coin collection, not only through his interest in coins in general but also, because, upon my acquisition of say, a Byzantine coin from the reign of Alexius I, he would turn enthusiastically to that chapter in his books and debate with me, among other things, the true motives of the Crusaders. Further, unlike my parents, who would scratch their heads in wonderment as to why I was spending my money on such luxuries, Spiros Stamoulis would be genuinely excited about each new addition to the collection.
My sister is also another inspiration. As a young, idealistic and very enthusiastic amateur devotee of Byzantine history, I was often at a loss to understand why she, ten years yonger than me, did not share the same passion. I conceived a dastardly plain to surreptitiously teach her about things Byzantine, by acquiring Byzantine coins, and telling her the stories of the emperors they depicted, while she held them in her hand. If my memory serves me correctly, we had a lot of fun with the coin belonging to the emperor Phocas, for diverse reasons.
The collection took a turn for the ancient when a friend of mine at university, (the lean years when we were both flat broke) upon learning of my passion for coins, actually purchased a Syrian Graeco-Roman coin on lay by and presented it to me on my birthday. Sadly, on a trip to Rhodes, the ‘ancient Greek coins,’ the lovely man sold her and which were intended as a gift for me turned out to be brass, poorly cast fakes. These are my favourites.
Add to this mix, the 1926 Greek republican coins I found in my father’s 1968 Lacrosse trophy (my father is way cool. Not only was he a Lacrosse champion, but he also has original mint condition Simon and Garfunkle records. I on the other hand, am unco-ordinated and boast in pride of place in my own music collection, «Το Χρυσο Κλαρίνο,» featuring Tasos Halkias) and the modern Greek coins I purloined from his own coin collection, resplendently housed in a blue plastic piggy bank, and it can be comprehended how my collection has come to include coins from the time of the invention of coinage, right up until the present.
In collecting coins from the Greek world, one partakes in a tangible way, in 4,000 years of continuous Greek history. To hold in one's hand, an Athenian tetradrachm that may have been used by Socrates himself, or a coin depicting Alexander the Great, which would have been used by one if his soldiers, or a cup shaped coin, used by the Komnenos Emperors of Byzantium during the time of the Crusades, or even an obol issued in the early years of the Free Greek State, is to step back in time and establish an immediate connection with a diverse, fascinating, and always convoluted cultural heritage.
Some of the coins in my collection tell their own story. One can trace the decline of the unitary vision of Alexander through the coinage of his generals and their successor states. One can also see how Greek culture permeated through Asia, right up to Afghanistan, through the coins of the first Greek Buddhist King, Menander. Through the Byzantine collection for example, one can see how art in the years of Constantine morphed from its Roman beginnings to something approaching Christian propaganda, with depictions of Christ and the Emperor. The coins of the iconoclast emperors are written in Greek but using Latin letters. They feature slogans designed to propagate a belief in the minds of the people that the Emperors were pious servants of God. The coins of the successor states of the Empire, such as those of Nicaea and Pontus place emphasis on depicting local saints, while the kingdoms established by the Crusaders in Greece employed coin designs recognisable in Western Europe, proving that our experience can only be understood in relation to that of others. Showing how cultural diversity can overstep the boundaries of ethnic or religious propaganda, I have a coin from the reign of Basil the Bulgar Slayer which has been overstamped by Islamic coiners and incorporated into the coinage of the Islamic Empire.
Other coins show just how piecemeal the development of the modern Greek world was: Coins from the Republic of the Ionian Isles, depicting Britannia and the Venetian Lion of St Mark, the Principality of Crete and the independent principality of Samos. The coins from the 1926 Republic draw as their inspiration, the Goddess Athena, whereas the coins of the dictatorship revert to depicting mythological beasts. The parallel should not be lost on us. Quite apart from the thrill of connecting in such a direct way with past millenia, Greek coins are an obviously ideal visual medium for creating interest in our history in people who otherwise consider the discipline heavy and tedious, which is why I feel privileged to be able to exhibit a small part of my collection in the Hellenic Museum’s latest exhibition.
The Hellenic Museum’s latest exhibition, aptly entitled “Millenia,” is amazing. Not only does it, through the vision of its curator, Peter Minard, trace the history of the Greek speaking people over four millennia and across three continents, asking what is Greece, where is Greece and who is Greek, it does so through the collections of local collectors, proving that even in the Antipodes, we are able to commit ourselves to preserving and propagating our heritage. Coins aside, the Mitrakas collection, comprised of ancient Cypriot pottery, along with (the highlight), a breathtaking Roman copy of Praxiteles’ faun, only of three known surviving copies, compels viewing again and again.
Back in the winter of 2001, I spent two glorious days in Thessaloniki, exploring Roman ruins, poking through Byzantine churches, Galerian arches and Rotondas with a friend who revelled in times past as much as I did. That friend was Nafsika Stamoulis. To know now that the fruits of a shared interest are exhibited in a museum founded in her memory, by her late and sorely missed father grants the presence of my coins within it a bittersweet poignancy and a resolve that the great man’s broad and prescient vision of Antipodean Hellenism, as embodied by the Hellenic Museum, must be fulfilled, for millenia to come.

The Millenia Exhibition is currently being held at the Nafsika Stamoulis Hellenic Museum, 280 William Street, Melbourne.

DEAN KALIMNIOU

kalymnios@hotmail.com

First published in NKEE on Saturday, 3 July 2010